İlk başlarda internette bilgisayarlar arasındaki iletişim IP numarası olarak adlandırılan rakamlardan oluşan tanıtma araçlarıyla kuruluyordu. Bilgisayarların rakamlar ile ifade edildiği IP numaralandırma sisteminin kullanımının zor olması nedeniyle alan adı sistemine geçildi. Zira alan adı sisteminde bilgisayarları tanımlayan alan adlarının akılda tutulmaları ve tanınmalarının sağlanması daha kolaydı.
Kategori Arşiv: Domain Tarihçesi
Alan Adına Bağlı Alt Dizinler
Bir web sitesinde alan adının bir bölümü olarak kabul edilmeyen bağlı alt dizinler, anasayfaya itibatlı olan klasörlere bağlı alt sayfaları teknik olarak erişmeyi sağlar. Yukarıda, alan adı ile birlikte klasör ve klasöre bağlı alt sayfalan tanımlayan tam adres yapısının URL olarak adlandınldığı belirtilmiştir. Alan adı ile birlikte sayfalan tanımlayan alan adının BDAA’dan (/) işareti taksim ile aynlan kısmından sonra gelen bölüme alan adına bağlı alt dizinler denir. Bağlı alt dizinler, veri kaynağını, alan adını bağlı olduğu web sitesine bağlı klasörlerle, bunlara bağlı alt sayfalara bağlantıyı sağlayan bir yapıya sahiptir. Örneğin http://www.sekerbank.com.tr^ireysella*edi/taşıtkredisi.jsp, tam web adresinde /bireyselkredi/taşıtkredisi.jsp, kısmı alan adına bağlı alt dizindir. Alan adına bağlı alt dizininde 6.bölüm olarak gösterilen bireyselkredi sözcüğü, teknik olarak web sitesi
Üçüncü Düzey Alan Adı-2
Genel olarak İDAA kısmının ayırt edici fonksiyona sahip olmasına rağmen, mümeyyiz unsurunun alan adı yapısı içindeki yere göre tayini her zaman doğru netice vermeyebilir. ÜDAA tek başına ayırt edici niteliğe sahip olmamasına rağmen, ÎDAA ile birlikte kullanılması durumunda bir kişi veya işletmeyi yahut mal ve hizmeti ayırt etme fonksiyonuna sahip olabilir. Buna karşılık, bir alan adının ÜDAA kısmı ayırt edici, ÎDAA kısmı ise jenerik bir sözcükten teşekkül edebilir. Örneğin, www.capris.otel.com.tr. Böyle durumlarda ÎDAA ile ÜDAA birlikte bir bütün halinde ayırt edici ad ve işaret olarak kabul edilmelidir. ÍDAA ile ÜDAA birlikte toplumda tanınmış olan markanın veya adın parçası olarak kullanılıyorsa bu durumda, ÜDAA’nm ayırt edici niteliğini kabul etmek gerekir. Örneğin, www.philip.morris.com,www.micro.soft.com,www.seker.bank.com gibi…
Üçüncü Düzey Alan Adı
Alan adı şemasında 3. Bölüm de gösterilen ve bireysel olarak adlandırılan kısım üçüncü düzey alan adı- ÜDAA (Third Level Domain- TrdLDs) olarak ifade edilir[1]. ÜDAA alan adı hiyerarşik düzen içinde www işareti ile ÎDAA arasında yer alır. Bununla birlikte ÜDAA’nm tek başına kullanılması teknik olarak mümkün değildir. ÜDAA’nın kullanılması herhangi bir alan adı tescil kurumuna tescil edilmiş olan İDAA ile birlikte mümkün olur. Başka bir deyişle ÎDAA’na sahip olmayan bir kişinin ÜDAA’nı kullanması mümkün değildir.
Ikinci düzey alan adı-2
Alan adının bölümleri içinde sadece İD AA ayırt edici unsur olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla, marka tescil kurumlan alan adının marka olarak tescil edilmesi istendiğinde, İD AA bölümünü ayırt edici ad ve işaretin esas unsuru olarak değerlendirmektedir. Zira, web sitesi sahibi veya sunulan mal ve hizmetle internet kullanıcılannın zihni bağ kurmasını sağlayan, İD AA olarak ifade edilen kısımdır. Gerçekten müşteriler veya internet kullanıcılan internet ortamında mal ve hizmeti veya kişiyi ararken zihinlerinde kişi veya mal ve hizmet ile bağ oluşturan işaretleri İD AA olarak düşünüp ararlar. Buna bağlı olarak web sitesinden sunulan veya reklamı yapılan mal ve hizmetler ile zihni bağ kurmayı sağlayan İDAA’nm ayırt edici niteliği ortaya çıkar.
İkinci Düzey Alan Adı
Alan adı şemasında 2. bölüm olarak gösterilen kişiler tarafından serbestçe seçilip alan adı tescil kuruluşlarına tescil ettirilen kısma ikinci düzey alan adı- ÎDAA (Second Level Domain- SLD) denir. Bu bölüm harf (a-z), rakam (0-9) veya tire (-) işareti ya da bu harf ve rakamların birlikte kullanıldığı kombinas- terlerin birlikte işaretinden teşekkül etmemesi aranacaktır (ÎAAY m.6/ç). Örneğin, olimpiyat2005.com, 4707575.com.tr veya olimpiyat-2005.org. Burada olimpiyat2005 ve 4707575 işaretleri İDAA’dır.
Jenerik Birinci Düzey Alan Adı-4
Alman mahkeme kararlarında .com, .net, ve .org gibi JBDAA’na ayırt edici nitelik tanınmamaktadır[1]. Öte yandan, internet dışında ayırt edici nitelik kazandırılmış olan bir ad ve işaretin bir bölümünün İDAA diğer bölümünü de BDAA olarak kullanılması durumunda nasıl bir yol izleneceği tartışmalıdır. Hamburg Eyalet Mahkemesi’nin bu konuda verdiği bir karar, genel anlayışa bir istisna getirmesi nedeniyle önemlidir. Mahkemenin kararma konu olan ihtilafta, xtranet markası sahibi markasını haksız surette xtra.net biçiminde alan adı olarak kullanmaktaydı. Mahkemeler kural olarak karışıklık yaratma riskini değerlendirirken sadece İDAA bölümünü dikkate almaktadır. Ancak Hamburg Eyalet Mahkemesi bu genel kuraldan ayrılarak markaların haksız yere alan adı olarak kullanılmasından doğan bu ihtilafta, alan adını, İDAA ve JBDAA ile birlikte bir bütün olarak değerlendirmiştir. Buna göre, mahkeme xtra.net alan adında JBDAA olarak kullanılan .net kısmında olduğu gibi bir kişi İDAA ile JBDAA birlikte kullanılan ad veya işareti yazılı yahut sözlü dilde kullanarak, bir bütün olarak tanıtmışsa ve JBDAA kısmının işaretten ayrılması mümkün değilse üçüncü kişilerin tecavüzlerine karşı korumanın genişletilmesi gerektiği yönünde karar vermiştir[2]. Buna göre bir alan adının .com, .net gibi JBDAA kısmı İDAA ile birlikte bir bütün olarak kullanım suretiyle ayırt edici veya tanıtıcı nitelik kazandırılması halinde hukuken himaye edilebilir. Örneğin, www.turk.net alan adı Türknet İletişim Hizmetleri AŞ’yi ÎDAA ve JBDAA birlikte tanımlamaktadır.
Jenerik Birinci Düzey Alan Adı-3
Bunun dışında, alan adlarının marka olarak tescil edilmesi konusunda marka ofislerinin iki farklı uygulamayı benimsedikleri görülmektedir. Bunlardan ilki, marka olarak tescil edilebilecek nitelik taşıyan alan adının BDAA ile birlikte tescil edilmesidir. İngiliz Marka Ofisi, alan adının tümünü marka olarak tescil etmektedir. Ancak, bu marka ofisi ve İsviçre Fikri Mülkiyet Enstitüsü alan adı uzantısının ayırt edici unsur olarak kabul edilmeyeceği görüşündedirler[1]. Türk Patent Enstitüsü de, marka olarak tescili talep edilen alan adını JBDAA olarak adlandırılan .com, .com.tr gibi işaretleri birlikte marka olarak tescil etmektedir. Dolayısıyla TPE, ÜBDAA’nın kullanılması mecburi olduğundan bunların ayırt edici unsur işlevi bulunmadığını zımni olarak kabul edildiği söylenebilir. TPE, alan adlarını bir bütün halinde marka olarak tescil etmektedir. Örneğin TPE www.garanti.com.tr, www.major.com,www.interfarma.com.tr, www.osmanli.com ile www.ottoman.com.tr ve www.0542.com şeklindeki alan adlan marka olarak tescil etmiştir.
Jenerik Birinci Düzey Alan Adı
Jenerik birinci düzey alan adı (JBDAA) (gTLDs), yukarıdaki örnek alan adı şemasında İD AA ile ÜBDAA arasında yer alan ve 1 .bölüm(a) olarak gösterilen .com işaretiyle ifade edilmiş kısımdır. Bu kısmı ifade etmek için alt alan terimi de kullanılmaktadır. JBDAA, alan adını tescil ettiren kişi veya organizasyon hakkında bilgi verir. Aşağıda görüleceği üzere JBDAA’lan en az iki en çok altı harften oluşabilir. Örneğin .av, .museum. Ülkelerin alan adı tescil kurumları, kullanacakları JBDAA’nı bazen kendi dillerine uygun şekilde bazen İngilizce sözcüklerin kısaltmalanyla serbestçe belirleyebilirler.
Birinci Düzey Alan Adı
Alan adı şemasında 1. bölüm (a) ve 1.bölüm (b) olarak gösterilen alan adının com.tr ve com işaretlerine birinci düzey alan adı (BDAA) (Top Level Domains-TLDs) ya da uzantı denir. Ülkelerin BDAA kullanımında üç farklı uygulama gözlemlenmiştir: